„Przestrzeni! Przestrzeni!” Harry Harrison

Po kilku tekstach dotyczących literatury weird fiction postanowiłem sięgnąć po klasyczne sci-fi, a mianowicie Przestrzeni! Przestrzeni! Harry’ego Harrisona. Powieść została wydana w cyklu Wehikuł Czasu, z którego jakiś czas temu analizowaliśmy też fantastyczne Kwiaty dla Algernona Daniela Keyesa i Koniec Dzieciństwa Arthura C. Clarke’a. Czy książka Harrisona również powinna znaleźć się na liście najlepszych powieści sci-fi? Przekonajmy się. 

"Przestrzeni!Przestrzeni!" Harry Harrison - recenzja

Mam nadzieję, dzieci, że – na wasze szczęście – wszystko to okaże się tylko fikcją literacką.

Akcja napisanej przez Harry’ego Harrisona ponad osiemdziesiąt lat temu powieści zaczyna się w roku 1999. Świat chyli się ku upadkowi. Populacja Nowego Jorku wynosi ponad trzydzieści pięć milionów ludzi, panuje skrajna bieda, brakuje wody pitnej, owsianka z planktonu czy kotlety sojowe są luksusem, a sklepowe półki świecą pustkami. W oceanie przetrwały tylko trzy wieloryby. 

Mroczna wizja przyszłości przedstawiona w Przestrzeni!Przestrzeni! to, według mnie, najmocniejsza strona książki Harrisona. Opisy rozkładającego się, przeludnionego świata robią ogromne wrażenie i skłaniają do zastanowienia się nad przyszłością naszej planety. 

Właśnie w takich okolicznościach poznajemy jednego z głównych bohaterów powieści – detektywa Andy’ego Rusha. Mężczyzna, w trakcie poszukiwania zabójcy znanego w nowojorskim półświatku gangstera Wielkiego Mike’a, poznaje jego byłą dziewczynę – Shirl. Pierwsza część powieści w dużej mierze skupia się na śledztwie oraz relacji wspomnianych bohaterów, stale pogarszająca się sytuacja przeludnionego miasta cały czas jest natomiast gdzieś w tle. Niestety, bohaterowie powieści odgrywają głównie rolę rekwizytów, mających w mniej lub bardziej bezpośredni sposób przekazywać nam poglądy autora. O ile rozwiązanie takie sprawdza się w przypadku hard sci-fi, o tyle w historii bardzo często zahaczającej o kryminał, należałoby oczekiwać bardziej wyrazistych postaci. 

Druga część powieści Przestrzeni!Przestrzeni! skupia się natomiast na obrazie dystopijnego Nowego Jorku, a na pierwszy plan wychodzi problem braku wody. Jak już wspominałem, wizja przeludnionego świata jest według mnie najmocniejszym punktem książki Harrisona i fragmenty jej poświęcone faktycznie przykuwają uwagę czytelnika. Oczywiście poznajemy rozwiązanie śledztwa prowadzonego w sprawie zabójstwa Wielkiego Mike’a, jednakże można mieć wrażenie, że jest to po prostu efekt uboczny całej historii.

Warto wspomnieć, że w Przestrzeni!Przestrzeni! nie uświadczymy wiele czarnego humoru kojarzonego zwykle z książkami Harrisona. Atmosfera panująca w powieści ma być dla czytelnika przytłaczająca, skłonić go do przemyśleń dotyczących takich tematów jak kontrola urodzeń, ochrona środowiska, czy walka z wszechobecnym konsumpcjonizmem. Czy autorowi się udało? Myślę, że w niewielkim stopniu tak, jednakże zdecydowanie większe wrażenie zrobiły na mnie choćby wizje postapokaliptycznej rzeczywistości z Kantyczki dla Leibowitza Waltera M. Millera czy Przenicowanego świata braci Strugackich. 

Co ciekawe, książka Harry’ego Harrisona doczekała się swojej adaptacji filmowej – nakręconej w roku Zielonej pożywki. Producenci postanowili jednak pominąć wątki najważniejsze dla przekazu powieści i zastąpić je bardziej szokującym, przynajmniej na pierwszy rzut oka, ludożerstwem. 

Podsumowując:

Lektura powieści Przestrzeni!Przestrzeni! Harry’ego Harrisona była dla mnie sporym rozczarowaniem. Główny wątek fabularny, śledztwo prowadzone przez detektywa Andy’ego Rusha, już po kilku rozdziałach staje się niemal zupełnie nieistotny, a bohaterowie wydawali mi się zaledwie rekwizytami w rękach autora. Nie twierdzę jednak, że Przestrzeni!Przestrzeni! to zła książka – czyta się ją szybko i w miarę lekko (pomimo omawianej tematyki), a wizja upadającego Nowego Jorku faktycznie zapada w pamięci. Koniec końców niestety nie mogę polecić Wam tej powieści Harrisona, chyba, że w roli ciekawostki odnośnie dawnej fantastyki postapokaliptycznej.

Ocena: 5/10

Jeśli szukacie dobrych powieści sci-fi, zapraszamy do lektury naszej listy.



Categories: Książki, Książki sci-fi

Tags: , , , , , ,

4 replies

  1. Zgadzam się, dla mnie to też nie jest książka godna polecenia, źle się zestarzała i nie robi już zamierzonego przez autora wrażenia.

  2. Wy nie rozumiecie tej książki,czytajcie do skutki…wyłoni sie cos oszałamiającego.

Leave a Reply

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

%d bloggers like this: