Po publikacji artykułów dotyczących książek i opowiadań weird fiction, postanowiłem sięgnąć po kolejną bardzo wysoko ocenianą powieść zaliczaną do tego gatunku, a mianowicie The Fisherman amerykańskiego autora Johna Langana. Czy warto przeczytać dzieło zdobywcy nagrody Bram Stoker Award z 2016 roku? Przekonajmy się.
PS. Książkę czytałem po angielsku, niestety nie doczekała się ona jeszcze polskiego wydania.
I’ve stood on the shore of an ocean whose waves were as black as the ink trailing from the tip of this pen. I’ve watched a woman with skin pale as moonlight open her mouth, and open it, and open it, into a cavern set with rows of serrated teeth that would have been at home in a shark’s jaw.
Zanim przyjrzymy się fabule powieści The Fisherman Johna Langana, warto poświęcić kilka słów samemu wydaniu książki. Ogromne brawa należą się osobie, która na okładkę wybrała obraz Alberta Bierstadta Puget Sound on the Pacific Coast. Dzieło amerykańskiego malarza idealnie współgra z historią, opowiadaną w książce Langana i po zakończonej lekturze, warto raz jeszcze mu się przyjrzeć.
The Fisherman – historia radzenia sobie ze stratą
What’s lost is lost.
Jednym z głównych wątków przewijających się przez książkę Johna Langana jest smutek związany ze stratą najbliższych. Już na samym początku powieści, Abe, mężczyzna w średnim wieku, którego żona zmarła na raka, stwierdza, że współczucie otaczających nas ludzi bardzo szybko wygasa i prędzej czy później zostajemy sami ze swoim bólem. Główny bohater The Fisherman postanawia znaleźć zajęcie, które mogłoby odciągnąć jego uwagę od cierpienia – wybór pada na wędkowanie. Jakiś czas później do Abe’a dołącza jego znajomy z pracy, Dan, który również musi uporać się ze stratą rodziny. Bohaterowie wykreowani przez Langana są aż do bólu wiarygodni, dzięki czemu czytelnik bardzo szybko zaczyna się z nimi utożsamiać, współczuć im w ich cierpieniu.
Some things are so bad that just to have been near them taints you, leaves a spot of badness in your soul like a bare patch in the forest where nothing will grow.
W odniesieniu do całej powieści The Fisherman powyższe zdanie można zinterpretować dwojako. Z jednej strony łatwo uznać, że chodzi o koszmary, kryjące się za kurtyną rzeczywistości, z którymi przyjdzie się zmierzyć Danowi i Abe’owi – podobnie jak na bohaterach opowiadań H.P. Lovecrafta, kontakt z czymś przerażającym odciska na nich swoje piętno. Kiedy skupimy się jednak na samym wątku straty, można dojść do wniosku, że cytat ten tak naprawdę dotyczy bólu związanego ze stratą osób, które kochamy. Langan konfrontuje swoich bohaterów z miejscową legendą, dającą im cień nadziei na odzyskanie najbliższych i sprawdza, jak jak daleko będą oni w stanie posunąć się na tej drodze.
Weird fiction w The Fisherman
Maybe whoever, or whatever, is running the show isn’t so nice. Maybe he’s evil, or mad, or bored, disinterested. Maybe we’ve got everything completely wrong, everything, and if we could look through the mas, what we’d see would destroy us.
John Langan umiejętnie, z ogromną dbałością o szczegóły, buduje atmosferę grozy i niepokoju, powoli wprowadzając nas w świat powieści. Trudno nie zgodzić się z opinią Lairda Barrona, innego popularnego pisarza weird fiction, który w The Fisherman doszukuje się inspiracji twórczością M.R. Jamesa i Roberta E. Howarda. Momentami mamy tutaj do czynienia z klasycznym slow burnerem, w którym co jakiś czas dostajemy szczątkowe informacje, powoli przybliżające nas do swoistego mrocznego objawienia, po chwili natomiast Langan serwuje ekscytujące, dynamiczne fragmenty, jakich nie powstydziłby się autor Conana. Ze swojej strony dodam natomiast, że sugestywne, pozostające z czytelnikiem jeszcze na długo po zakończeniu lektury opisy, przywodzą na myśl utwory kolejnego klasyka gatunku – Algernona Blackwooda.
Bardzo często w utworach z gatunku weird fiction, bohaterowie wchodzą w interakcję z czymś niezwykłym, niewłaściwym dla rzeczywistości takiej, jaką ją znamy – nie inaczej jest w przypadku omawianej powieści. Dla Abe’a i Dana takim doświadczeniem będzie kontakt z legendą Der Fishera. Czarna magia, egzorcyzmy, surrealistyczne wizje przypominające senne koszmary i potężne, trudne do zrozumienia siły przywodzące na myśl bogów uniwersum H.P. Lovecrafta – to wszystko znajdziecie w książce The Fisherman.
Historia w historii
Jeden z bohaterów książki wspomina, że snucie opowieści, jest nieodłączną częścią wędkowania. W filmach, książkach czy grach komputerowych wielokrotnie pojawia się motyw starego rybaka, dzielącego się swoimi mrożącymi krew w żyłach historiami z innymi gośćmi gospody. Oczywiście nie może zabraknąć też stukającego w okiennice deszczu i błyskawic od czasu do czasu rozjaśniających wnętrze takiego przybytku. The Fisherman to, według mnie, swoisty hołd dla tego rodzaju opowieści.
John Langan umieścił w swojej książce dwie oddalone o wiele lat, ale ściśle związane ze sobą historie. Pierwsza z nich skupia się na wspomnianych wcześniej bohaterach, druga natomiast, opowiedziana przez właściciela zajazdu dla rybaków, to właśnie legenda mrocznej postaci zapamiętanej jako Der Fisher – jasno odnoszący się do klasycznej powieści Moby Dick Henry’ego Melville’a, której fragment znajdziemy na początku książki. Myślę, że po zakończeniu lektury, warto raz jeszcze przyjrzeć się poszczególnym wątkom, gdyż są one prawdziwą kopalnią odniesień do innych autorów i powieści.
Podsumowując:
The Fisherman to jedna z najlepszych powieści weird fiction, jakie czytałem. Wspaniała, płynna narracja, surrealistyczne wizje zapadające w pamięć jeszcze na długo po odłożeniu książki na półkę oraz naprawdę niepokojąca atmosfera sprawiają, że lektura dzieła Langana jest czystą przyjemnością. Jeśli jesteście fanami literatury grozy albo po prostu szukacie dobrze napisanej, ciekawej historii z elementami horroru – gorąco polecam.
Ocena: 9/10
PS. Jakie są Wasze ulubione książki weird fiction? Bardzo proszę, dajcie znać w komentarzach.
Categories: Horror - książki, Książki, Różne
Leave a Reply