Jakiś czas temu opublikowaliśmy artykuł dotyczący książek weird fiction, które warto przeczytać. Jeden z naszych czytelników słusznie zauważył, że domeną tego gatunku jest krótka forma i warto byłoby przyjrzeć się też pojedynczym opowiadaniom. Dzięki takiemu podejściu, nie przegapimy chociażby świetnych utworów, napisanych przez autorów zazwyczaj nie kojarzonych z weird fiction, jak George R.R. Martin, Stephen King, czy Ray Bradbury. Po które opowiadania warto zatem sięgnąć? Zapraszamy do lektury naszego zestawienia.

Zanim przejdziemy do samych opowiadań, kilka szczegółów technicznych. W trakcie wyboru utworów, kierowałem się definicją weird fiction, przedstawioną przez Jeffa i Ann VanderMeerów w antologii The Weird. Bohaterowie takich tekstów zazwyczaj, w taki czy inny sposób, wchodzą w interakcję z czymś osobliwym, niewłaściwym dla znanej nam rzeczywistości i zaczynają kwestionować świat taki, jakim go widzimy, nierzadko popadając przy tym w obłęd.
W trakcie tworzenia listy, korzystałem z następujących książek:
- Czarny pająk – antologia opowiadań pod redakcją Gerarda Koziełka
- In heaven, everything is fine – zbiór opowiadań inspirowany twórczością Davida Lyncha
- Invisible planets – zbiór opowiadań pod redakcją Kena Liu
- Inne światy – Arthur Machen
- Muzeum dusz czyśćcowych Stefan Grabiński
- Na opak Oliver Onions
- Opowieści niesamowite. Literatura francuska – zbiór
- Opowieści o duchach i Opowieści starego antykwariusza – M.R. James
- Rzeczy ulotne – Neil Gaiman
- Shadows of Carcossa: Tales of Cosmic Horror – zbiór opowiadań
- The Beautiful Thing That Awaits Us All – Laird Barron
- The Weird Jeff i Ann VanderMeer
- Wendigo i inne upiory Algernon Blackwood
- W poszukiwaniu Jake’a – China Mieville
- Year’s Best Weird Fiction, Volume 2 – pod redakcję Kate Koja i Michaela Kelly’ego
- Zgroza w Dunwich, Przyszła na Sarnath Zagłada H.P. Lovecraft
Opowiadania uporządkowane są chronologicznie, zaczynając od tych wydanych najwcześniej. Tam gdzie to możliwe, zamieściłem linki do miejsc, w których dany tekst można przeczytać. Niestety niektóre utwory nie zostały przetłumaczone na język polski, wtedy podałem tylko angielskie tytuły.
Na liście z pewnością brakuje jeszcze wielu wartościowych opowiadań weird fiction (bardzo możliwe, że po prostu ich nie czytałem). Jeśli uważacie, że jakiś utwór należałoby dodać do spisu – bardzo proszę, dajcie znać w komentarzach. Miłej lektury.
Opowiadania weird fiction, które warto przeczytać:
1. Czarny Pająk (1842) – Jeremias Gotthelf
Szwajcarski pisarz w swojej twórczości inspirował się zazwyczaj życiem wsi i zagrożeniem związanym z rozwojem cywilizacji miejskiej. Najbardziej znanym utworem Gotthelfa jest Czarny pająk. Pomimo upływu czasu, historia ta dalej robi wrażenie i według mnie nie powinna rozczarować żadnego fana weird fiction.
Opowiadanie możecie przeczytać w zbiorze Czarny pająk pod redakcją Gerarda Koziełka.
2. Horla (1887) – Guy de Maupassant
Utwór najwybitniejszego francuskiego nowelisty XIX wieku zaczyna się naprawdę niewinnie – psychiatra prosi uczonych znajomych, aby obejrzeli jednego z jego pacjentów. Chory opowiada o niewidocznej, wampirycznej istocie, która sprawiła, że wylądował on w szpitalu dla obłąkanych. Co ciekawe, Horla posłużyła potem za jedną z inspiracji H.P. Lovecrafta.
Jedną z dostępnych wersji tego opowiadania weird fiction znajdziecie tutaj – Horla Guy de Maupassant.
3. Biały lud (1904) – Arthur Machen
Utwór zaczyna się od dyskusji, między innymi, na temat zła oraz tego, jak postrzegane jest ono przez człowieka. Następnie jeden z dyskutantów odczytuje notatki dziewczynki, która dzięki swojej piastunce, miała możliwość zajrzeć za woal skrywający rzeczywistość. Relacja napisana jest prostym, może nawet dziecinnym językiem, co w połączeniu z niewinnością bohaterki i brakiem świadomości o otaczającym ją zagrożeniu tworzy niepowtarzalną atmosferę grozy.
Biały lud znajdziecie chociażby w zbiorach Inne światy, The shadows of Carcossa i w oryginale na stronie projektu Gutenberg.
4.Wierzby (1907) – Algernon Blackwood
Opowiadanie Wierzby zostało zainspirowane wycieczką kajakową Blackwooda. Na jednej z wysepek, na którą trafił wraz z przyjacielem, wierzby zdawały się ich dusić, pomimo silnego wiatru. Rok później na tej samej wysepce znaleźli rozkładające się zwłoki, zaczepione o korzeń drzewa. W Wierzbach autorowi udało się stworzyć mroczną, gęstą atmosferę wyobcowania i podkreślić, jak potężna i tak naprawdę niezbadana jest Natura.
Opowiadanie znajdziecie w świetnym zbiorze Wendigo i inne upiory lub na stronie projektu Gutenberg.
5. Wrzeszcząca czaszka (1908) – F. Marion Crawford
W opowiadaniu amerykańskiego pisarza kapitan Charles Braddock opowiada nam przerażającą historię. Mężczyzna wspomina swojego znajomego doktora i jego żonę, która zmarła w osobliwych okolicznościach. W trakcie pisania opowiadania Wrzeszcząca czaszka autor posłużył się techniką strumienia świadomości, co doskonale sprawdza się w tym przypadku – możemy obserwować zdenerwowanie kapitana, narastające z każdym kolejnym etapem opowieści.
Tekst znajdziecie w oryginale na tej stronie.
6. Sredni Vashtar (1910) – Hector Hugh Munro (Saki)
Najbardziej znanym opowiadaniem angielskiego pisarza, tragicznie zmarłego w trakcie I Wojny Światowej, jest właśnie tajemniczy Sredni Vashtar. Historia skupia się na dziesięcioletnim Conradinie, mieszkającym z kuzynką, panią De Ropp. Chorowity chłopiec nieustannie buntuje się przeciwko opiekunce i zaczyna traktować swoją trzymaną w ukryciu fretkę, jak potężne bóstwo.
Opisywane opowiadanie weird fiction, możecie przeczytać tutaj – Sredni Vashtar
7. Zew pięknej (1911) – Oliver Onions
Opowiadanie Zew pięknej (w innym tłumaczeniu Wabiąca ślicznotka) jest uważane za jedną z najlepszych opowieści grozy, chociażby przez innego klasyka weird fiction, Algernona Blackwooda. Tekst robi piorunujące wrażenie na czytelniku nie tylko dzięki stopniowemu budowaniu napięcia, lecz także dyskretnemu włączenieniu czytelnika w psychozę postaci, a zarazem ekscytację poznania tytułowej Pięknej. Onions wybrał na głównego bohatera – pisarza, który przeprowadza się do wygodnego i taniego mieszkania, gdzie musi dokończyć swoją powieść. Podczas aklimatyzacji w nowej przestrzeni, zaczynają się dziać dziwne rzeczy.
Zew pięknej możecie przeczytać w bardzo dobrym zbiorze opowiadań Na opak lub w oryginale tutaj.
8. Magiczne runy (1911) – M.R. James
Na liście oczywiście nie mogło zabraknąć też przynajmniej jednego z utworów M.R. Jamesa, klasyka weird fiction, którego wpływ widać w pracach chociażby Clarka Ashtona Smitha, czy Ramseya Campbella (teksty obu panów jeszcze się tutaj pojawią). Fabuła opowiadania zaczyna się w momencie, gdy dotycząca alchemii praca naukowa ekscentrycznego badacza pana Karswella zostaje odrzucona przez eksperta w tej dziedzinie – Edwarda Dunninga.
Magiczne runy przeczytacie w zbiorze opowiadań Opowieści starego antykwariusza lub tutaj. Gorąco polecam sięgnąć też po drugą antologię utworów M.R. Jamesa Opowieści o duchach.
9. W jaki sposób Nuth zamierzał wypróbować swój kunszt na gnollach (1912) – Lord Dunsany
Irlandzki pisarz powoli wprowadza nas w surrealistyczny świat, którego zasad ludzki umysł nie jest w stanie pojąć. Historia włamywacza Nutha swoją dziwnością, obcością sprawia, że czytelnik od początku do końca ma wrażenie, że coś jest tutaj nie tak. Warto też zapoznać się z innymi opowiadaniami pisarza, którego sam H.P. Lovecraft uważał za jednego ze swoich mistrzów.
W jaki sposób Nuth zamierzał wypróbować swój kunszt na gnollach możecie przeczytać tutaj
10. The Man in the Bottle (1912) – Gustav Meyrink
Austriacki pisarz kojarzony jest głównie z powieścią Golem, jednakże myślę, że warto zwrócić też uwagę na jego krótkie, groteskowe opowiadania. Jako przykład posłuży nam tutaj The Man in the Bottle. Autor przenosi nas na przyjęcie wyższych sfer, pełne osobliwych gości.
Tekst znajdziecie w antologii opowiadań weird fiction The Weird lub po polsku w zbiorze opowiadań Demony perwersji. Opowieści niezwykłe, pod tytułem Człowiek na flaszy.
11. Sekcja (1913) – Georg Heym
Thomas Ligotti, jeden z absolutnych mistrzów weird fiction, określił utwór ten, jako jeden ze swoich ulubionych, co samo w sobie powinno być wystarczającą rekomendacją do przeczytania opowiadania niemieckiego poety Georga Heyma. Niepokojąca, surrealistyczna Sekcja to jeden z najbardziej charakterystycznych tekstów na liście.
Utwór możecie przeczytać tutaj – Sekcja Georg Heym.
12. Pająk (1915) – Hans Heinz Ewers
Niemiecki pisarz, którego utwory bardzo często pozostają niedoceniane przez fakt, iż należał on przez jakiś czas do partii nazistowskiej. Nie zmienia to jednak faktu, że opowiadania Ewersa, a w szczególności Pająk, to prawdziwa klasyka gatunku.
Richard Bracquemont, student medycyny, chcąc rozwiązać mroczną zagadkę, wprowadza się do pokoju hotelowego, gdzie niedawno powiesiły się trzy osoby. Opowiadanie skonstruowane zostało w formie dziennika głównego bohatera.
Opowiadanie Pająk Hansa Heinza Ewersa przeczytacie tutaj.
13. Głodne kamienie (1916) – Rabindranath Tagore
Hinduski pisarz, zdobywca Nagrody Nobla, w swojej karierze literackiej również odwiedził świat weird fiction i wynikiem tego są doskonałe Głodne kamienie. Pisarz przygląda się sytuacji odrzuconych i uciśnionych, niejednokrotnie zwracając uwagę na ludzkie okrucieństwo.
Zachęcam do czytania – Głodne kamienie Rabindranath Tagore.
14. The Vegetable Man (1917) – Luigi Ugolini
Włoski pisarz, znany między innymi z napisania sequelu do Pinokia oraz pracy jako ilustrator książek chociażby Jules’a Verne’a. W The Vegetable Man Doktor Olivares opowiada swoją historię – w trakcie eksploracji amazońskiej dżungli natknął się na dziwaczną, niepokojąco ludzko wyglądającą roślinę, przez tubylców zwaną Inhuacoltzi (wielki duch roślin).
The Vegetable Man Luigiego Ugoliniego przeczytacie np. w antologii The Weird.
15. The People of the Pit (1918) – Abraham Merritt
Historia przedstawiona przez amerykańskiego pisarza-podróżnika, pasjonata okultyzmu, Abrahama Merritta to kolejna perełka w tym zestawieniu. W opowiadaniu The People of the Pit dwaj podróżnicy planujący zbadać tajemniczą górę przypominającą dłoń, napotykają na swojej drodze okaleczonego człowieka, który właśnie stamtąd wraca. Jeśli lubicie horror lovecraftowski albo podobała Wam się gra Bloodborne, nie powinniście być zawiedzeni.
Opowiadanie możecie przeczytać chociażby na stronie Projektu Gutenberg – The People of the Pit Abraham Merritt.
16. Kolonia karna (1919) – Franz Kafka
O ile niemal każdy czytelnik przynajmniej kojarzy Proces, Zamek, czy Przemianę Franza Kafki, o tyle myślę, że Kolonia Karna to jeden z mniej znanych, ale bardzo dobrych utworów tego pisarza. Akcja opowiadania ma miejsce w bliżej nieokreślonej kolonii karnej, w której stosowany jest dosyć niezwykły sposób karania więźniów.
Opowiadanie przeczytacie tutaj – Kolonia karna Franz Kafka.
17. Biały wyrak (1921) – Stefan Grabiński
Podobnie jak w przypadku kilku innych pisarzy, tak i tutaj trudno mi było wybrać tylko jedno opowiadanie, ale koniec końców padło na Białego wyraka. W sadzy zapychającej kominy jeden z majstrów dostrzega nie tylko brud, ale też symbol kumulującej się złej energii – … sadze są zdradliwe, mój kochany, sadze drzemią w poćmie kominowych gardzieli, w dusznocie piecowych spadów i czyhają… na sposobność. Coś mściwego w nich tkwi, coś złego się czai. Nigdy nie wiesz, kiedy i co się z nich wylęże. Próbując okiełznać otaczający ich świat, ludzie ryzykują, że w tej pogoni zapuszczają się za daleko i będą za to musieli zapłacić bardzo wysoką cenę.
Z utworami Stefana Grabińskiego możecie zapoznać się na stronie Wolne Lektury lub czytając wydany stosunkowo niedawno zbiór opowiadań Muzeum Dusz Czyśćcowych.
18. Kolor z Innego Wszechświata (1927) – H.P. Lovecraft
Na liście oczywiście musiał się pojawić jeden z największych klasyków horroru – H.P. Lovecraft. Pisarz z Providence oddał w nasze ręce całą masę naprawdę dobrych opowiadań takich jak: Zgroza w Dunwich, Zew Cthulhu, czy W Górach Szaleństwa, jednakże gdybym miał polecić tylko jedno opowiadanie na rozpoczęcie przygody z jego twórczością, byłby to bez wątpienia Kolor z Innego Wszechświata. Niedaleko pewnej farmy spada meteoryt, mieszkańcy i zwierzęta zaczynają szaleć, a nocami z pobliskiej studni wydostają się dziwne światła. Przygniatający, potworny klimat bezradności, towarzyszący czytelnikowi w trakcie lektury tego opowiadania jest po prostu niepowtarzalny
Kolor z Innego Wszechświata i pozostałe opowiadania H.P. Lovecrafta znajdziecie na przykład w zbiorach Zew Cthulhu, Zgroza w Dunwich czy Przyszła na Sarnath Zagłada. W oryginale teksty pisarza z Providence przeczytacie na stronie projektu Gutenberg.
19. Psałterz Moguncki (1930) – Jean Ray
Jean Ray, jeden z pierwszych przedstawicieli belgijskiego weird fiction przedstawia nam historię przedziwnej podróży. Główny bohater, umierający żeglarz, opowiada o zleceniu wypłynięcia na niezwykle niebezpieczne wody, w celach naukowych. Ciekawe, klimatyczne opowiadanie, idealne na długi, zimowy wieczór.
Opowiadanie przeczytacie w zbiorze The Weird.
20. Genius Loci (1933) – Clark Ashton Smith
O samym Clarku Ashtonie Smithie, korespondencyjnym przyjacielu H.P. Lovecrafta i Roberta E. Howarda, napiszemy nieco więcej już niebawem, omawiając jego zbiór opowiadań The Dark Eidolon and Other Fantasies. Autor, ceniony między innymi za wyobraźnię i elegancki styl, w opowiadaniu Genius Loci zafundował nam horror miejsca, przywodzący na myśl chociażby Wierzby wspomnianego wcześniej Algernona Blackwooda.
To opowiadanie weird fiction możecie przeczytać tutaj – Genius Loci Clark Ashton Smith.
21. The Town of Cats (1935) – Hagiwara Sakutaro
Opowiadanie japońskiego pisarza, pasjonującego się chorobami psychicznymi i szaleństwem jako takim, podobnie jak wspomniana wcześniej Sekcja należy do faworytów Thomasa Ligottiego.
W The Town of Cats mamy okazję wziąć udział w surrealistycznej miejskiej wędrówce głównego bohatera.
Opowiadanie możecie przeczytać w antologii The Weird.
22. Sanatorium pod Klepsydrą (1937) – Brunon Schulz
Prawdziwy klasyk gatunku i największa inspiracja wymienianego już tutaj kilka razy Thomasa Ligottiego (tak, jestem wielkim fanem tego pisarza). Piękne, sugestywne opisy, powolne wkradanie się niesamowitości w szarą codzienność oraz zamazywanie granicy między snem i jawą to elementy regularnie pojawiające się w twórczości Schulza.
W Sanatorium pod Klepsydrą syn odwiedza ojca w dziwacznym ośrodku zawieszonym w surrealistycznym miasteczku gdzieś poza czasem. Arcydzieło weird fiction.
To, jak i inne opowiadanie weird fiction Brunona Schulza możecie przeczytać tutaj.
23. Smoke Ghost (1941) – Fritz Leiber
Amerykański pisarz to jedna z legend fantasy, sci-fi i horroru. Pomimo iż głównie jest on kojarzony z Przygodami Fafryda i Szarego Kocura (klasyk magii i miecza), to w swoim dorobku ma też bardzo dobre opowiadania weird fiction. Jednym z nich jest z pewnością Smoke Ghost, w którym główny bohater zaczyna zauważać zjawę, niejako dostosowaną do współczesnego świata. Prawdziwa gratka dla wszystkich miłośników urban weird.
Opowiadanie znajdziecie w zbiorze The Weird.
24. Tłum (1943) – Ray Bradbury
Słynny amerykański pisarz, oprócz takich powieści jak: Fahrenheit 451 i Kronik marsjańskich, napisał też wiele tekstów zaliczanych do gatunku weird fiction. Niepokojące opowiadanie Tłum otwiera okropny wypadek, w którym poszkodowanym jest główny bohater utworu Pan Spalliner. Mężczyzna zauważa, że tłum na miejscu zdarzenia pojawił się jeszcze przed samą katastrofą i postanawia zbadać sprawę.
Opowiadanie możecie przeczytać w antologii The Weird.
25. The Summer People (1950) – Shirley Jackson
Autorka Nawiedzonego Domu na Wzgórzu (doskonała powieść, gorąco polecam), ma na swoim koncie również dobre opowiadania weird fiction. Za przykład niech posłużą nam właśnie The Summer People. W utworze poznajemy historię małżeństwa z Nowego Jorku, które ma zwyczaj spędzania wczasów w domku nad jeziorem. Tym razem postanawiają przedłużyć swój odpoczynek o jeszcze jeden miesiąc, co daje im okazję do przekonania się, że w tym z pozoru bajkowym miejscu nie wszystko jest tym, czym się wydaje.
The Summer People Shirley Jackson przeczytacie chociażby tutaj.
26. The Hungry House (1951) – Robert Bloch
Kiedy mowa o weird fiction, nie można pominąć też najmłodszego członka Kręgu Lovecrafta – Roberta Blocha. Pisarz w swojej karierze zdobył między innymi nagrody Hugo, Bram Stoker Award i World Fantasy Awardy. The Hungry House to jedna z ciekawszych jego pracy i klasyczna historia nawiedzonego domu.
Opowiadanie znajdziecie w antologii weird fiction The Weird.
27. Mister Taylor (1952) – Augusto Monterosso
Augusto Monterosso, jeden z najbardziej szanowanych twórców latynoamerykańskich, również napisał opowiadanie, które zaliczyć można do gatunku weird fiction. Mister Taylor jest swoistym komentarzem do imperialistycznego podejścia Stanów Zjednoczonych. Historia zaczyna się w momencie, gdy pewien Amerykanin zauważa, że sprzedaż głów, może być dobrym biznesem.
Opowiadanie Mister Taylor Augusto Monterosso przeczytacie tutaj.
28. Nie oglądaj się teraz (1971) – Daphne du Maurier
Prace angielskiej autorki wielokrotnie adaptowane były jako filmy (między innymi przez Alfreda Hitchcocka), a jedną z nich jest opowiadanie Nie oglądaj się teraz. Daphne du Maurier przedstawia czytelnikowi okultystyczną historię, sugerującą, że poza widzianym przez nas światem, istnieje coś jeszcze.
Opowiadanie możecie przeczytać w antologii weird fiction The Weird.
29. Hospicjum (1975) – Robert Aickman
Angielski pisarz Robert Aickman, przez wielu uważany za najlepszego w swoim pokoleniu, jest autorem wielu fantastycznych ghost stories. Jednym ze sztandarowych przedstawicieli jest tutaj wspaniałe Hospicjum, gdzie przedsiębiorca Maybury w trakcie jednej z podróży wybiera niewłaściwą trasę, prowadzącą go do dziwnego miasteczka i przybytku The Hospice. Aickman z właściwą sobie dbałością o szczegóły przedstawia nam historię, w której prawdziwa groza dzieje się gdzieś w tle i dociera do świadomości czytelnika w najmniej spodziewanym momencie.
Tekst możecie znaleźć w zbiorze Ukryty pokój.
30. Piaseczniki (1979) – George R.R. Martin
Martin, obecnie kojarzony głównie z cyklem Pieśń Lodu i Ognia oraz jego adaptacją Gra o Tron, przez większość swojej kariery pisał też horrory. Najlepszym z nich, według mnie, są Piaseczniki, które, swoją drogą, zdobyły nagrody Hugo i Nebulę.
Opowiadanie Piaseczniki George’a R.R. Martina przeczytacie na przykład tutaj.
31. The Brood (1980) – Ramsey Campbell
Słynny, wielokrotnie nagradzany angielski pisarz, protegowany ucznia Lovecrafta, Augusta Derletha to również jeden z lepiej znanych autorów weird fiction. W swoich utworach Ramsey Campbell łączy zwykłe życie we współczesnej Anglii, z elementami niesamowitymi.
W opowiadaniu The Brood weterynarz Blackband, główny bohater, zamieszkuje podupadłą mieścinę, w której wszystko wydaje się być sfatygowane, ulegać powolnemu rozkładowi. W pewnym momencie mężczyzna dostrzega, że w jego okolicy dzieje się coś złego, co może mieć związek z niepokojącą staruszką, którą zwykł nazywać Lady of the Lamp. Świetne, trzymające w napięciu opowiadanie weird fiction.
Opowiadanie znajdziecie w antologii The Weird.
32. W górach, w miastach (1984) – Clive Barker
W opowiadaniu angielskiego pisarza para kochanków – Mick i Judd, podróżują przez Jugosławię. Przejeżdżając przez dziwne, z pozoru opustoszałe wzgórza, stają się oni świadkami tradycyjnego starcia dwóch miast – Popolac i Podujevo. Daleko mu jednak od tradycyjnej potyczki, jaką moglibyśmy sobie wyobrazić.
Opowiadanie W górach, w miastach znajdziecie tutaj
33. Rola marzeń sennych (1988) – Harlan Ellison
Niedawno na naszym rynku pojawiły się dwa zbiory opowiadań tego wielokrotnie nagradzanego amerykańskiego pisarza To, co najlepsze. Część czytelników z pewnością kojarzy twórczość Ellisona również z grą komputerową Nie mam ust, a muszę krzyczeć.
McGrath budzi się pewnego ranka i widzi wypełnioną ostrymi zębami paszczę, która po chwili znika. Mężczyzna zaczyna mieć wrażenie, że potwór czai się gdzieś w jego ciele, a gdyby tego było mało, musi pomóc w przygotowaniu pogrzebu kolejnego przyjaciela.
Tekst Rola marzeń sennych znajdziecie na przykład w zbiorze opowiadań The Weird.
34. Angels in love (1991) – Kathe Koja
Opowiadania weird fiction amerykańskiej pisarki zazwyczaj kojarzone są z klaustrofobiczną scenerią i stałym kwestionowaniem rzeczywistości. W utworze Angels in love poznajemy Lurleen, roztrzepaną pracownicę sklepu muzycznego. Pewnego wieczoru kobieta zaczyna słyszeć zza ściany odgłosy wskazujące na bardzo żywiołowy stosunek. Sytuacja ta powtarza się przez kilka następnych dni, co doprowadza Lurleen do obsesji.
Utwór Angels in love Kathe Koja również znajdziecie w antologii opowiadań weird fiction The Weird (tak, naprawdę warto sięgnąć po tę książkę).
35. Człowiek w czarnym garniturze (1994) – Stephen King
Amerykański pisarz, chociaż przez wielu czytelników uważany za króla horroru, rzadko kiedy kojarzony jest z weird fiction, co nie znaczy, że nie ma on na swoim koncie żadnych perełek zaliczanych do tego gatunku. Najlepszym przykładem, według mnie, jest Człowiek w czarnym garniturze, opowiadający historię spotkania z czymś obcym, niepasującym do naszego świata.
Starszy mężczyzna, główny bohater opowiadania, wspomina najbardziej przerażające zdarzenie ze swojego życia, spotkanie z tytułowym człowiekiem w czarnym garniturze.
Opowiadanie znajdziecie w antologii The Weird.
36. The Stiff and the Stile (1997) – Stepan Chapman
Amerykański pisarz, w Polsce znany głównie dzięki powieści Troika wydanej w cyklu Uczta Wyobraźni. Miejscem akcji The Stiff and the Stile jest dziwaczny świat postapo, w którym starsza kobieta wyrusza do rzeźnika aby kupić u niego… trupa. Warto zapoznać się z tym krótki, absurdalnym utworem, które może posłużyć jako swoisty papierek lakmusowy w odniesieniu do pozostałych tekstów Chapmana.
Opowiadanie przeczytacie tutaj.
37. Szczegóły (2002) – China Mieville
Warto zapoznać się też z innymi utworami angielskiego pisarza, będącego jedną z najważniejszych postaci w ruchu new weird. Szczegóły to opowiadanie napisane w lovecraftowskim klimacie (warto zaznaczyć, że zostało umieszczone w antologii The children of Cthulhu). Przedstawia ono historię chłopca, któremu mama poleciła przynoszenie posiłków pewnej zdziwaczałej staruszce. Jak się później okaże, kobieta ta, podobnie jak wielu bohaterów opowiadań Samotnika z Providence, nawiązała kontakt z niewyobrażalnymi, niezbepicznymi siłami, tym samym wchodząc na ścieżkę, z której nie ma już odwrotu i jedynym rozwiązaniem jest szaleństwo lub zagłada.
Szczegóły i inne opowiadania weird fiction Mieville’a przeczytacie na przykład w zbiorze W poszukiwaniu Jake’a.
38. Karmiący i karmieni (2002) – Neil Gaiman
Jeden z obecnie najbardziej popularnych pisarzy, znany z takich dzieł jak Amerykańscy Bogowie, Koralina, czy Ocean na końcu drogi, ma na swoim koncie wiele utworów z pogranicza weird fiction. Jednym z nich jest niewątpliwie opowiadanie Karmiący i karmieni, w którym mamy okazję podziwiać jeszcze bardziej surrealistyczne, mroczne oblicze Neila Gaimana.
Historia zaczyna się w momencie, gdy mężczyzna spotyka swojego dawnego znajomego, który nawiązał relację ze staruszką, mającą bardzo nietypowe potrzeby.
Opowiadanie Karmiący i karmieni znajdziecie choćby w doskonałym zbiorze opowiadań Rzeczy ulotne.
39. Zarządca miasta (2003) – Thomas Ligotti
Thomas Ligotti uważany za jednego z czołowych twórców horroru filozoficznego, a jego opowiadania powoli zaczynają być coraz łatwiej dostępne oraz zdobywać uznanie również w oczach czytelników nie będących pasjonatami weird fiction. Co ciekawe, nawiązania do twórczości Ligottiego znaleźć można choćby w niezwykle popularnym serialu True Detective – grany przez Matthew McConaugheya, detektyw Rust Cohle, momentami niemalże cytuje wypowiedzi bohaterów opowiadań autora Teatro Grottesco.
Nie ulega wątpliwości, że warto zapoznać się ze wszystkim utworami tego pisarza, ale na początek polecam Zarządcę miasta. Po zaginięciu tytułowego urzędnika, co jak się okazuje jest dla miejscowej społeczności zjawiskiem cyklicznym, mieszkańcy zaczynają szukać jego następcy. Szybko zauważamy jednak, że kolejni zarządcy są coraz bardziej zdegenerowanymi manifestacjami jakiejś nieznanej siły, której jedynym celem wydaje się być chaos.
Opowiadania weird fiction Thomasa Ligottiego znajdziecie w zbiorach Teatro Grottesco i Spisek przeciwko ludzkiej rasie.
40. Blackwood’s Baby (2011) – Laird Barron
Laird Barron to obecnie jeden z najbardziej rozpoznawalnych twórców weird fiction, często porównywany do chociażby H.P. Lovecrafta. Podobnie jak w przypadku Ligottiego, tak i tutaj polecam zapoznać się również z pozostałymi opowiadaniami autora, jednakże świetnym startem przygody z jego tekstami będzie Blackwood’s Baby.
Laird Barron prezentuje nam historię myśliwego – Luke’a Honeya, który po latach spędzonych w Afryce zostaje zaproszony na polowanie w lasach znajdujących się w Stanach Zjednoczonych. Co będzie jego zwierzyną? O tym będziecie już musieli przekonać się sami.
Blackwood’s Baby i inne opowiadania weird fiction znajdziecie w zbiorze The Beautiful Thing That Awaits Us All.
41. The year of the rat (2013) – Chen Qiufan
Wszystkim miłośnikom weird fiction gorąco polecam też opowiadanie chińskiego pisarza, Chena Qiufana, wybrane w 2013 roku do antologii najlepszych opowiadań z tego gatunku przez wspomnianego przed chwilą Lairda Barrona. W świecie przedstawionym przez autora, ludziom udało się stworzyć zmodyfikowane genetycznie szczury, które stają się cennym towarem. Eksperyment wymyka się jednak naukowcom spod kontroli i do eksterminacji stworzeń zostaje powołana jednostka nazywana Rodent Control Force – co ciekawe, złożona głównie ze studentów. Brzmi jak połączenie taniego filmu sci-fi i horroru z lat 90.? Tekst Qiufana oferuje dużo więcej – w trakcie lektury czytelnik cały czas ma wrażenie, że z opisywanym światem jest coś nie tak. Uniwersum przedstawione przez autora to w rzeczywistości wielka gra, w której większość populacji odgrywa rolę zaledwie pionków.
Opowiadanie znajdziecie w antologii Invisible planets pod redakcją Kena Liu.
42. Infusorium (2015) – Jon Padgett
Opis upadłego, przykrytego czarną mgłą miasteczka Dunnstown to prawdziwy majstersztyk literatury grozy. To właśnie tam poznajemy protagonistkę opowiadania – detektyw Tosto. Kobieta rozpoczyna śledztwo dotyczące dziwnych zdarzeń mających miejsce na terenie w pobliżu nieczynnej od lat fabryki. Utwór zainspirowany został książką Devry Davis When Smoke Ran Like Water: Tales of Environmental Deception and The Battle Against Pollution oraz artykułem Bertona Rouche The Fog. Okazuje się, że koszmarna czarna mgła nękająca Dunnstown nie jest tylko i wyłącznie fikcją literacką
Opowiadanie znajdziecie w zbiorze The Secret of Ventriloquism.
Dodalibyście do powyższej listy jeszcze jakieś opowiadania weird fiction? Które z nich są Waszymi ulubionymi? Bardzo proszę, dajcie znać w komentarzach.
Categories: Horror - książki, Klasyka, Książki, Różne
Opowiadań mnóstwo, a od czego zacząć, jeśli ktoś (tak jak ja) nie czytał nigdy nic z weird fiction? Polecicie cokolwiek? 🙂
„Kolor z Innego Wszechświata” Lovecrafta, „Zarządca miasta” Ligottiego, „Wierzby” Blackwooda i kilka opowiadań M.R. Jamesa – myślę, że tak na szybko to dobry zestaw żeby sprawdzić, czy pasuje Ci ten gatunek. 🙂
„Fantasmagoria” T. Krzywika 😀
Jesteście spokrewnieni? 🙂 Będę miał potem chwilkę, to znajdę ten numer OLS’a.
Dodałabym „Wija” M. Gogola. 🙂
Niebawem się pojawi. 🙂
Z wymienionych miałam okazję do tej pory poznać jedynie „Piaseczniki” Martina. Miałam je w wersji audio i bardzo mnie wciągnęły pozostawiając po sobie wtedy jakiś taki lekki niepokój.
Polecam zatem pozostałe. 🙂